Strzelam do waćpanny! czyli karnawałowe obyczaje naszych przodków w fotoplastykonie
Niegdyś cieszyły się ogromną popularnością w całej Europie, przyciągały tłumy, przybliżały odległe kontynenty, informowały o bieżących wydarzeniach na świecie, edukowały, ale były także doskonałą rozrywką.
Mowa o fotografiach stereoskopowych pokazywanych w fotoplastykonie. Od 10 stycznia zobaczymy nowy „seans” w fotoplastykonie znajdującym się w Muzeum Śląskim przy al. W. Korfantego 3 w Katowicach. Fotoplastykon można określić jako fascynujący rezultat uporu człowieka końca XIX wieku, który nie bacząc na ograniczenia techniczne, pragnął stworzyć obrazy trójwymiarowe. Fotografia stereoskopowa i fotoplastykon powstały na bazie wynalazków Charlesa Wheatstone’a, który tworząc tzw. stereoskop, osiągał wrażenie trójwymiarowości poprzez nałożenie za pomocą luster odbić dwóch rysunków z różnych punktów widzenia, czyli tak jak postrzega przedmiot ludzkie oko. Początkowo obrazy przestrzenne wykonywano na zasadzie optycznego rysunku, ale prawdziwa rewolucja przyszła wraz z wynalezieniem fotografii.
10.01–15.05.2017 STRZELAM DO WAĆPANNY! CZYLI KARNAWAŁOWE OBYCZAJE NASZYCH PRZODKÓW Od 10 stycznia zapraszamy do Muzeum Śląskiego przy al. W. Korfantego 3 w Katowicach na nową projekcję związaną z dawnymi tradycjami karnawałowymi. Tytuł „Strzelam do waćpanny” nawiązuje do zwyczajowego okrzyku, którym kawalerowie zapraszali panny do tańca, w szczególności podczas karnawału, gdy kalendarz po brzegi wypełniał się balami składkowymi, okolicznościowymi lub proszonymi. Kiedy w domu było więcej panien na wydaniu, ojcowie prześcigali się w pomysłach na wieczorek taneczno-zapoznawczy. W aurze karnawałowego przyzwolenia i pod czujnym okiem opiekunów miały bowiem zawiązać się nici sympatii pomiędzy młodymi, co znacznie ułatwiało aranżowanie małżeństw w mieszczańskich sferach. Niejedna panna spodziewała się w zimowy wieczór znaleźć swojego ukochanego i niejeden kawaler prześcigał się w zdobyciu względów swojej wybranki. Prezentowany w fotoplastykonie seans odsłania kulisy rozpoczynającego się wraz z Nowym Rokiem czasu karnawału i „magnetyzmu serc”. Pozostałe seanse:
18.05–25.10.2017 UDAJMY SIĘ DO WÓD! W XIX wieku nierozstrzygnięty był problem, czy dla podreperowania zdrowia należy zażywać świeżego górskiego powietrza, czy też moczyć ciało w zdrojowych wodach. Dylemat lekarzy i kuracjuszy niespodziewanie znalazł zadowalające wszystkie strony rozwiązanie poprzez regulację czasu pracy i powstanie nowego zjawiska, jakim był czas wolny. Dzięki temu narodziła się zdobywająca coraz większą popularność i rzeszę zwolenników kultura spędzania czasu na świeżym powietrzu. Seans pokazuje początki tego fenomenu zarówno w wykwintnych uzdrowiskach, jak i w podmiejskiej przestrzeni, a także radość kuracjuszy zamieniających się w urlopowiczów.
29.10.2017–4.01.2018 DZIECIĘCE LATA NASZYCH PRZODKÓW Przez stulecia dzieci były traktowane jak miniatury dorosłych. Co prawda nigdy nie odmawiano im prawa do beztroskich zabaw, ale strojem i zachowaniem miały przede wszystkim naśladować swoich rodziców. Odkrycie krainy dzieciństwa jako świata niekończącej się zabawy i beztroski nastąpiło stosunkowo późno, bo dopiero w II połowie XIX wieku, kiedy bohater dziecięcy pojawił się w literaturze oraz w polu zainteresowań psychologów. Prezentowany w fotoplastykonie seans pokazuje dzieciństwo w dziewiętnastowiecznych dekoracjach jako słodką idyllę i sen na jawie, skłaniając do refleksji nad odrobiną dziecka w każdym z nas.
FOTOPLASTYKON Muzeum Śląskie w Katowicach al. W. Korfantego 3 / parter Więcej na stronie www.muzeumslaskie.pl